ABD Başkanı Joe Biden Perşembe günü yaptığı açıklamada İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırısına destek vermeyi, yardım çalışanlarını ve sivilleri korumak için somut adımlar atması koşuluna bağlamakla tehdit ederek, İsrail’in askeri davranışını etkilemek için ilk kez ABD yardımından yararlanmak istedi.
Biden’ın Perşembe günü Başbakan Benjamin Netanyahu ile yaptığı telefon görüşmesinde aktardığı uyarı, İsrail’in World Central Kitchen yardım çalışanlarına yönelik ölümcül saldırısının ardından geldi ve Biden’ın Demokrat arkadaşlarının İsrail’e yönelik ABD yardımlarına koşul getirilmesi yönündeki yeni çağrılarına neden oldu. İsrail saldırının bir hata olduğunu söyledi.
Ömrü boyunca İsrail’in destekçisi olan ABD Başkanı, yardımları kesmesi ya da ülkeye silah sevkiyatını durdurması yönündeki baskılara direndi. Başkan’ın uyarısı, yaklaşık altı aydır devam eden savaşın dinamiğini değiştirebilecek bir gelişme olarak, ilk kez yardımı potansiyel olarak şarta bağlama tehdidinde bulunması anlamına geliyor.
Beyaz Saray liderlerin telefon görüşmesiyle ilgili olarak “Biden, İsrail’in sivillerin zarar görmesini, insani acıları ve yardım çalışanlarının güvenliğini ele almak için bir dizi spesifik, somut ve ölçülebilir adımı duyurması ve uygulaması gerektiğini açıkça ifade etti” dedi. Görüşmenin yaklaşık 30 dakika sürdüğü belirtildi.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada Başkan’ın “ABD’nin Gazze’ye ilişkin politikasının İsrail’in bu adımları derhal atmasına ilişkin değerlendirmemizle belirleneceğini açıkça ifade ettiği” belirtildi.
Washington İsrail’in en büyük silah tedarikçisidir ve Biden yönetimi Birleşmiş Milletler’de İsrail’e çoğunlukla diplomatik bir kalkan sağlamıştır.
Beyaz Saray Sözcüsü John Kirby görüşmenin ardından yaptığı açıklamada ABD’nin İsrail ve Gazze politikasında yapacağı spesifik değişiklikler konusunda detay vermekten kaçındı.
Kirby, Washington’un “önümüzdeki saatlerde ve günlerde” İsrail’in atacağı adımlara ilişkin bir açıklama görmeyi umduğunu söyledi.
Biden, İsrail’in Filistin bölgesindeki insani durumu ele almaması halinde ABD’nin Gazze’ye yönelik politikasında bir değişikliğin mümkün olabileceğini öne sürerek, kendi hayal kırıklığını ve Demokrat Parti’deki sol eğilimli siyasi tabanından gelen ölümleri durdurma ve masum siviller arasındaki açlığı hafifletme yönündeki artan baskıyı kanalize etti.
Netanyahu’nun sözcüsü Tal Heinrich Fox News’e verdiği demeçte ABD politikasındaki olası değişikliklerle ilgili bir soruya şu yanıtı verdi “Bence bu Washington’un açıklamak zorunda kalacağı bir şey”.
Daha sonra Beyaz Saray, İsrail’in Aşdod limanını ve Erez sınır kapısını açarak insani yardım sevkiyatını arttırma ve Ürdün’den Gazze’ye doğrudan sevkiyatı hızlandırma yönündeki adımlarını memnuniyetle karşıladı.
Ancak Beyaz Saray sözcüsü Adrienne Watson, bu adımların “şimdi tam olarak ve hızla uygulanması gerektiğini” söyledi.
Pazartesi günü İsrail’in düzenlediği saldırıda ünlü şef Jose Andres tarafından kurulan World Central Kitchen grubunda çalışan yedi kişi hayatını kaybetti. Andres Çarşamba günü Reuters’a verdiği bir röportajda İsrail saldırısının yardım çalışanlarını “sistematik bir şekilde, araba araba” hedef aldığını söyledi.
İsrail Perşembe günü yaptığı açıklamada saldırıyı yanlış tanımlama olarak niteledikten sonra Gazze savaşındaki taktiklerini değiştireceğini ve soruşturma bulgularının yakında kamuoyuna açıklanacağını söyledi.
Beyaz Saray Biden’ı saldırı karşısında öfkeli ve kalbi kırık olarak tanımlamıştı ancak Perşembe günkü telefon görüşmesinden önce Başkan, Washington’un Filistinli Hamas militanlarıyla çatışmasında İsrail’e verdiği kararlı destekte temel bir değişiklik yapmamıştı.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada Biden’ın telefon görüşmesinde “insani durumun istikrara kavuşturulması, iyileştirilmesi ve masum sivillerin korunması için acil bir ateşkesin şart olduğunun altını çizdiği” belirtildi. Biden, Netanyahu’yu, İsrail saldırısını tetikleyen 7 Ekim’deki ölümcül saldırıda Hamas tarafından ele geçirilen rehinelerin eve getirilmesi için bir anlaşma imzalanması konusunda müzakerecilerini güçlendirmeye çağırdı.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Brüksel’de yaptığı açıklamada İsrail’in insani yardımı arttırarak ve yardım sağlayanların güvenliğini sağlayarak “bu anı karşılaması gerektiğini” söyledi.
Blinken gazetecilere verdiği demeçte, “Eğer görmemiz gereken değişiklikleri görmezsek, politikamızda değişiklikler olacaktır” dedi.
ABD’li bir yetkili, politika değişikliği tehdidinin yalnızca ABD’nin İsrail’den sivilleri korumak ve onlara yardım etmek için daha fazlasını yapmasını talep etmesine yönelik olduğunu, Biden’ın ateşkes çağrısına yönelik olmadığını söyledi.
Eski ABD Başkanı Donald Trump İsrail’in Gazze’deki savaşını eleştirerek “halkla ilişkiler savaşını kesinlikle kaybettiğini” ve bu savaşı bir an önce bitirmesi gerektiğini söyledi.
Trump, muhafazakar radyo sunucusu Hugh Hewitt ile yaptığı bir söyleşide, “Bunu yapma şekillerini sevdiğimden emin değilim, çünkü zafer kazanmak zorundasınız” dedi.
“Halkla ilişkiler savaşını kaybediyorlar,” diye ekledi. “Büyük kaybediyorlar. Ama başladıkları işi bitirmek zorundalar ve bunu hızlı bir şekilde bitirmeliler, biz de hayatımıza devam etmeliyiz.”
Kasım ayındaki seçimlerde Biden’a karşı Beyaz Saray’a geri dönmek için kampanya yürüten Trump, İsrail’in güçlü bir kamuoyu destekçisi olmuştur.
