ABD’li, Katarlı ve Mısırlı arabulucular, Filistinli grubun çatışmalara uzun süreli ara verilmesi ve rehinelerin serbest bırakılması önerisine yanıt vermesinin ardından İsrail ile Hamas arasında Gazze için bir ateşkes planı üzerindeki anlaşmazlıkları gidermek için diplomatik bir girişimde bulunmaya hazırlanıyor.
Hamas Salı günü, ABD ve İsrail casus şeflerinin bir haftadan uzun bir süre önce Paris’te Mısırlılar ve Katarlılarla yaptıkları toplantıda çizdikleri çerçeveye yanıt verdi.
Yanıtın ayrıntıları açıklanmadı. Hamas Salı günü yaptığı açıklamada “kapsamlı ve tam bir ateşkes sağlayarak, halkımıza yönelik saldırıyı sona erdirerek, yardım, barınma ve yeniden inşayı sağlayarak, Gazze Şeridi üzerindeki kuşatmayı kaldırarak ve bir esir takası gerçekleştirerek olumlu bir ruhla” karşılık verdiğini söyledi.
Orta Doğu’da yıldırım turuna çıkan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Çarşamba günü ülkeyi ziyaret ettiğinde Hamas’ın tepkisini İsrailli yetkililerle görüşeceğini söyledi.
Doha’da Blinken, “Daha yapılacak çok iş var… ancak bir anlaşmanın mümkün ve hatta gerekli olduğuna inanmaya devam ediyoruz” dedi.
Katar Hamas’ın tepkisini genel olarak “olumlu” olarak nitelerken, Mısırlı güvenlik kaynakları Hamas’ın esneklik gösterdiğini söyledi.
Mısır Devlet Enformasyon Servisi Başkanı Diaa Rashwan, “Nihai formül üzerinde mümkün olan en kısa sürede anlaşmaya varmak için önerilen çerçevenin tüm ayrıntılarını ilgili taraflarla görüşeceğiz” dedi. Görüşmelere yakın kaynaklar ateşkesin en az 40 gün süreceğini ve bu süre zarfında militanların ellerinde kalan rehineler arasındaki sivilleri serbest bırakacağını söyledi. Bunu, İsrail’de tutuklu bulunan Filistinlilerin serbest bırakılması karşılığında askerlerin ve rehinelerin cesetlerinin teslim edileceği başka aşamalar izleyecek. Ateşkes aynı zamanda Gazze’de açlık ve temel ihtiyaç maddelerinde ciddi kıtlıkla karşı karşıya olan çaresiz sivillere gıda ve diğer yardımların akışını da arttıracak.
ABD Başkanı Joe Biden Hamas’ın yanıtının bir anlaşmaya doğru “bazı hareketleri” gösterdiğini söyledi. Ancak Hamas ya da İsrail’in bir ateşkes anlaşmasına varmak için sert tutumlarını yumuşatmaya istekli olup olmadıkları belli değildi.
İsminin açıklanmasını istemeyen bir Hamas yetkilisi Salı günü erken saatlerde yaptığı açıklamada Filistinli İslamcı hareketin savaşın sona ereceği ve İsrail güçlerinin Gazze’yi terk edeceği garantisi olmadan rehinelerin serbest bırakılmasına izin vermeyeceğini yineledi. Başbakan Benjamin Netanyahu, İsrail’in Hamas yok edilene kadar Gazze operasyonunu sona erdirmeyeceğinde ısrar etti ve bir Filistin devletinin kurulmasını reddetti.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı tarafından Çarşamba günü yapılan açıklamada, Suudi Arabistan’ın ABD’ye, Doğu Kudüs ile 1967 sınırlarında bağımsız bir Filistin devleti tanınmadıkça ve İsrail’in Gazze’deki “saldırganlığı” durmadıkça İsrail ile diplomatik ilişki kurulmayacağı yönündeki tutumunun devam ettiğini söylediği belirtildi.
Filistinli militan grup Hamas ile İsrail güçleri arasındaki savaşın tırmandığı Ekim 2023’te Riyad’ın düşüncelerini bilen kaynaklar Suudi Arabistan’ın ABD destekli İsrail ile ilişkileri normalleştirme planlarını askıya aldığını söyledi.
