Bilal Tanrıverdi
@tnrvrdbilal

Şii din adamı Mukteda es-Sadr Pazartesi günü Irak parlamento seçimlerinde zafer kazandığını iddia etti ve milliyetçi vaatlerde bulunup yabancı ülkeleri hükümeti kurma sürecine müdahale etmemeleri konusunda uyardı.

Uluslararası analistler, düşük katılımlı ırak seçimlerinde siyaset sahnesinin yeniden şekilleneceği yönünde yorumlarda bulunuyor.

Ön sonuçlar Sadr’ın hareketinin büyük bir farkla önde gittiğini ve parlamentoda 70’in üzerinde sandalye elde ettiğini gösterdi.

Irak’ta, kesin olmayan seçim sonuçlarına göre parlamentoda 73 sandalye elde eden Sadr Grubu birinci parti oldu. Kürdistan Bölgesi’nde ise KDP seçimi önde tamamladı.

Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komiserliğinin açıkladığı ilk verilere göre Sadr Grubu başkent Bağdat’ta 28, Basra’da 9, Nasıriye’de 8, Misan’da 7, Necef’te 5, Divaniye ’de 5, Wast’da 5, Kerbelâ’da 4 ve Musena’da da 2 sandalye almayı garantiledi.

Sadr yıllardır Batılı güçleri Irak’tan ayrılması gerektiğini savunan bir isim.

Sadr, TV’de yaptığı konuşmasında uluslararası topluma ve hükümet kontrolü dışında faaliyet gösteren İran destekli milislere güçlü mesajlar gönderdi.

Irak işlerine ve hükümetin oluşumuna karışmadıkları sürece tüm büyükelçiliklerin açık kalabileceğini söyleyen Sadr, ‘’Eğer müdahale ederlerse diplomatik bir yanıtımız olacak, hatta halktan bir yanıtımız olacak” dedi.

Öte yandan İran destekli milisleri kast ederek , “Artık tüm silahlar devletin elinde olmalı ve bunun dışında kullanılması, kendilerine direnişçi diyenler için bile yasaklanmalıdır” dedi.

Bu yılın başlarında seçimden çekileceğini katılmayacağını ilan ettikten sonra yarışa geri dönene kadar tüm süreci şüpheye düşüren Sadr, şimdi hükümetin oluşumunda ana güç olacak ve halka büyük vaatler vermeye başladı.

Sadr ayrıca Irak’ın bazı mali ve ekonomik sorunlarını çözme sözü de verdi.

Irak dinarının uluslararası para birimleri karşısında değerini artırmak için çalışacağız diyen şii din adamı şunları kaydetti: “Merkez Bankası ve diğer tüm bankalar yolsuzluğun ve yolsuzluğun tutsağıdır. Hükümet ve parlamento bunu sona erdirmek ve derhal serbestleştirmek için özel yöntemler aramalı”

Irak büyük bir petrol üreticisi ama BM rakamlarına göre yaklaşık 40 milyon insanının yaklaşık üçte biri derin yoksulluk içinde yaşıyor ve Covid pandemisi sadece uzun süredir devam eden yoksulluk krizini derinleştirdi.

Kesin Olmayan Seçim Sonuçları

Irak eski Parlamento Başkanı Muhammed Helbusi’nin liderlik ettiği Takaddum Partisi de 38 sandalye kazandı.

Eski Başbakan Nuri Maliki’nin Kanun Devleti Koalisyonu da 37 vekille üçüncü sırada yer aldı.

Kürdistan Bölgesi ve “tartışmalı bölgeler” diye adlandırılan Kürdistani bölgelerde ise Kürdistan Demokrat Partisi seçimleri önde tamamladı.

KDP Erbil’de 11, Musul’da 9, Duhok’ta 8, Süleymaniye’de 2 ve Kerkük’te de 2 olmak üzere toplam 32 vekil çıkardı.

Irak Yüksek Seçim Komiserliği, kesin sonuçları henüz açıklamadı.

Irak’ta 2003 yılından bu yana beşincisi yapılan seçimlerin, yüzde 41’le en düşük katılım oranına sahip seçim olduğu ifade edildi.

Seçime katılım oranı yüzde 19

Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komiserliği’nin paylaştığı verilere göre, Irak genelinde seçimlere katılım oranı yüzde 19 oldu.

Seçime katılım oranı başkent Erbil’de yüzde 21, Duhok ve Kerkük’te yüzde 22 olurken Süleymaniye’de en düşük yüzde 16 olarak kayıtlara geçti.

Irak genelinde en düşük katılım oranı Bağdat’ın Rassaf bölgesi olurken en yüksek katılım oranı da Selahaddin vilayetinde oldu.

Katılım oranları

Kürdistan Bölgesi ve Irak’ın genelinde saat 12.00’a kadar seçimlere katılım oranı şöyle:

Basra: yüzde 21

Misan: yüzde 22

Kadısiye: yüzde 20

Zikar: yüzde 21

Necef: yüzde 14

Musenna: yüzde 20

Bağdat Rassafa: yüzde 10

Bağdat Kerix: yüzde 15

Kerbela: yüzde 20

Babil: yüzde 22

Diyale: yüzde 26

Anbar: yüzde 23

Wasıt: yüzde 21

Duhok: yüzde 22

Erbil: yüzde 21

Süleymaniye: yüzde 21

Selahaddin: yüzde 27

Kerkük: yüzde 22

Musul: yüzde 25

Kürdistan Bölgesi dahil 40 milyon nüfuslu Irak’ta 24 milyondan fazla seçmen bulunuyor.

Bu seçimlerde 329 sandalyeli meclis için 3 bin 249 aday yarışacak. Bin 877 yabancı gözlemci seçimleri izleyecek.

Irak Yüksek Seçim Komiserliği’nin 24 saat içerisinde seçim sonuçlarını duyurması bekleniyor.

Bu seçimler, Ekim 2019’da dönemin hükümetine karşı patlak veren gösterilerden sonra ilk erken genel seçim özelliği taşıyor.

Kürdistan Bölgesi

Erbil’de Yeni Nesil Hareketi 3, Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ile Goran Hareketi’nin oluşturduğu Kürdistan İttifakı ise 1 oy aldı.

Duhok’ta Kürdistan İslami Birlik (Yekgırtu) 2 sandalye garantilerken Kürdistan İttifakı da 1 sandalye alıyor.

18 sandalyeli Süleymaniye genelinde ise  Kürdistan İttifakı seçimi önde götürüyor.

Süleymaniye genelinde Kürdistan İttifakı 7, Yeni Nesil 5, KDP 2, Yekgırtu da 2 ve Adalet Toplumu ise 1 sandalye almayı garantiledi.