Gazze Şeridi’nde kalabalıkların bir yardım kamyonu konvoyunu kuşattığı ve askerlerin ateş açtığı karışık bir olay sırasında düzinelerce Filistinlinin ölümü üzerine Cuma günü İsrail üzerindeki baskı artarken, birçok ülke BM’nin soruşturma çağrısına destek verdi.
Gazze’deki sağlık yetkilileri, İsrail güçlerinin Perşembe günü erken saatlerde Gazze Şehri yakınlarındaki bir yardım konvoyuna ulaşmaya çalışan 100’den fazla kişiyi öldürdüğünü söyledi. 7 Ekim’de Hamas’ın İsrail’e saldırmasıyla başlayan savaşın üzerinden yaklaşık beş ay geçerken kıtlık baş gösterdi.
İsrail ölümlerin çoğundan yardım kamyonlarının etrafını saran kalabalığı sorumlu tuttu ve kurbanların çiğnendiğini ya da ezildiğini söyledi. İsrailli bir yetkili de askerlerin daha sonra “sınırlı bir karşılık olarak” tehdit oluşturduğunu düşündükleri kalabalıklara ateş açtığını söyledi.
Her ne kadar yaşananlara ilişkin anlatımlar keskin farklılıklar gösterse de bu olay, Gazze’nin İsrail güçleri tarafından işgal edilen bölgelerinde düzenli yardım teslimatının çöktüğünü, herhangi bir yönetimin bulunmadığını ve BM’nin ana ajansı UNRWA’nın Hamas’la bağlantılı olduğu iddialarına ilişkin bir soruşturmayla engellendiğini ortaya koydu.
ABD ulusal güvenlik sözcüsü John Kirby Cuma günü gazetecilere yaptığı açıklamada “İsrail hükümetinden soruşturma yapmasını istedik ve bizim değerlendirmemize göre bunu ciddiye alıyorlar” dedi.
“Bunun gibi trajedilerin tekrar yaşanmasını önlemek için neler olduğunu araştırıyorlar.” Biden yönetiminin İsrail’in kendi soruşturmasını tamamlayacağına güvendiğini söyleyen Biden, İsrail’in olayla ilgili açıklamasını doğrulamak için “elimizde yeterli bilgi yok” dedi. İsrail rakamlarına göre Hamas’ın 7 Ekim’de düzenlediği saldırıda çoğu sivil 1.200 kişi ölmüş ve 253 rehine ele geçirilmişti.
Hamas tarafından yönetilen bölgedeki sağlık yetkilileri, İsrail’in askeri harekâtının Gazze’de 30.000’den fazla Filistinlinin ölümüne yol açtığını söylüyor.
Gazze’de insani bir felaket yaşanırken pek çok ülke ateşkes çağrısında bulundu, ancak ABD Başkanı Joe Biden Perşembe günkü olayın ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılmasını içeren bir anlaşma için görüşmeleri zorlaştıracağını söyledi.
Hindistan ölümler karşısında “derin bir şok” yaşadığını belirtirken Brezilya olayın “etik ve yasal sınırların” ötesinde olduğunu söyledi.
İsrail’e karşı Uluslararası Adalet Divanı’nda soykırım davası açan Güney Afrika ölümleri kınadı. İsrail soykırımı reddediyor.
Fransa ve Almanya uluslararası soruşturma çağrısına destek verdi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron “derin öfke” ve “bu silahlı saldırıların en güçlü şekilde kınandığını” dile getirdi. Almanya ise “İsrail ordusu bu kitlesel panik ve silahlı saldırının nasıl gerçekleşmiş olabileceğini tam olarak açıklamalıdır” dedi.
İsrail’de aşırı sağcı Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, “kendilerine zarar vermeye çalışan Gazzeli bir çeteye karşı mükemmel bir şekilde hareket eden” İsrail askerlerine “tam destek” çağrısında bulundu. İsrail’in en büyük günlük gazetesi Yedioth Ahronoth’un bir köşe yazarı olayın “savaşta bir dönüm noktası yaratacağını” ve “Beyaz Saray da dahil olmak üzere İsrail’in dayanamayacağı uluslararası bir baskı oluşturabileceğini” söyledi.
YARDIM TESLİMATI TARTIŞMASI
İsrail’in yaklaşık beş ay süren hava ve kara harekâtının ardından Gazze Şeridi’nde, özellikle de kuzeyde insani bir felaket yaşanıyor; kalabalık kıyı bölgesinin büyük bir kısmı harap oldu ve kıtlık sınırına dayandı.
Soruşturma açılması çağrısında bulunan İngiltere Dışişleri Bakanı David Cameron da İsrail’in daha fazla geçiş kapısı açarak, tıkanıklıkları ve bürokratik engelleri ortadan kaldırarak Gazze’ye daha fazla yardım ulaşmasını sağlama sorumluluğu olduğunu söyledi.
Yaptığı açıklamada “Bu bir daha yaşanmamalı” dedi. “Dün yaşananları yetersiz yardım malzemelerinden ayrı tutamayız.”
İnsanların hayatta kalmak için hayvan yemi ve hatta kaktüs yediği ve sağlık görevlilerinin çocukların hastanelerde yetersiz beslenme ve susuzluktan öldüğünü söylediği bir ortamda, BM yardım ulaştırmanın “ezici engellerle” karşı karşıya olduğunu söyledi.
BM insani yardım kuruluşu OCHA, engeller arasında “geçişlerin kapatılması, hareket ve iletişim kısıtlamaları, zahmetli inceleme prosedürleri, huzursuzluk, hasarlı yollar ve patlamamış mühimmatın” yer aldığını söyledi.
Geçen hafta BM, Gazze’ye yardım akışının kuruduğunu ve güvenlikteki çöküş nedeniyle enklav içinde yardım dağıtmanın giderek zorlaştığını ve çoğu sakinin derme çatma kamplara sıkıştırıldığını söyledi.
İsrail Gazze’ye insani yardım konusunda herhangi bir sınırlama olmadığını ve yardımın miktar ve hızının BM’ye bağlı olduğunu söyledi.
İsrail ordusu Perşembe günkü teslimatın, denetlediği bir yardım operasyonunun parçası olarak özel müteahhitler tarafından gerçekleştirildiğini söyledi. Yardımın nasıl dağıtılacağı konusunda ayrıntı verilmedi.
