Somali kabinesi Çarşamba günü Türkiye ile bir savunma ve ekonomik işbirliği anlaşmasını resmen onaylayarak Ankara’ya Somali donanmasını inşa etme, eğitme ve donatma yetkisi verdi ve bildirildiğine göre Etiyopya ile yaşanan gerilimin ortasında karasularını savunacak.

Somali Başbakanı Hamza Abdi Barre kabine toplantısında anlaşmayı, uzun vadede Somali ulusu için bir “miras” haline gelecek “tarihi” bir anlaşma olarak nitelendirdi.

Yerel haberlere göre, “Bu anlaşma terörizm, korsanlar, yasadışı balıkçılık, zehirlenme, istismar ve yurtdışından gelen tehditler korkusuna son verecek” dedi.

Anlaşma hakkında bilgi sahibi Somalili bir kaynak Middle East Eye’a yaptığı açıklamada anlaşmanın Türk donanmasına önümüzdeki 10 yıl boyunca gerektiğinde Somali deniz sularını savunma yetkisi verdiğini söyledi.

Bir Türk savunma yetkilisi yorum yapmayı reddederek anlaşmanın içeriğinin TBMM ve Cumhurbaşkanı tarafından onaylandıktan sonra eş zamanlı olarak kamuoyuna açıklanacağını söyledi. Yetkili, “Onaylanması için uzun bir yol olduğu için ayrıntıları açıklayamayız,” diye ekledi.

Türk Donanması halihazırda Somali açıklarında ve Aden Körfezi’nde 2009 yılından bu yana korsanlık ve silahlı soygunla mücadele için BM misyonu kapsamında faaliyet göstermektedir.

Somali Savunma Bakanı Abdulkadir Mohamed Nur, 8 Şubat’ta Ankara’da Türk mevkidaşı Yaşar Güler ile bir araya gelerek “savunma ve ekonomik işbirliği çerçeve anlaşmasını” imzaladı.

Türk Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Güler, “İlişkilerimizi daha da güçlendiren görüşmelerimizde Somali’nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne verdiğimiz önemi yineledik” dedi.

Somalili bir haber sitesi olan Garowe Online, Somali Cumhurbaşkanı Hassan Sheikh Mohamud’un Çarşamba günü parlamentonun iki kanadının kapalı bir toplantısında anlaşma hakkında bir konuşma yapacağını ve ayrıntılar vereceğini söyledi.

Somali sularının korunması
Türkiye, Somali’nin ulusal ordu kurma çabalarına katkıda bulunmak amacıyla son yıllarda Somali askerlerini eğitiyor. Ankara’nın Mogadişu’da büyük bir askeri üssü var ve havaalanını bir Türk firması işletiyor.

Etiyopya geçen ay, ayrılıkçı bölgenin bağımsızlığının tanınması karşılığında Somaliland kıyısındaki limanlara deniz ve ticari erişim sağlayan bir anlaşma imzaladı.

Somali bu hareketi şiddetle kınamış ve Türkiye de bu olayda Mogadişu’ya destek vermiştir.

Ankara’nın Etiyopya ile de yakın bağları var ve onu 2022’de Tigrayan güçleri tarafından başkentinin ele geçirilmesini önleyen askeri insansız hava araçlarıyla silahlandırıyor.

Garowe Online, “Anlaşma, Türkiye’nin bol deniz kaynaklarıyla bilinen Somali münhasır ekonomik bölgesinden elde edilecek gelirin yüzde 30’unu almasını öngörüyor” dedi.

“Anlaşma Somali sularında yasadışı balıkçılıkla mücadeleyi vurgulamakta olup, Türkiye Somali donanmasını bu sorumluluğu üstlenecek şekilde inşa etmeyi ve donatmayı taahhüt etmektedir.”

Her iki tarafça da kabul edilmesinin ardından 24 saat içinde yürürlüğe girmesi öngörülen anlaşma, Türkiye’ye deniz ihlalleri durumunda Somali sularını koruma sorumluluğu veriyor.

BM Güvenlik Konseyi Aralık ayında Somali hükümetine karşı 30 yılı aşkın bir süredir uygulanan silah ambargosunu kaldırarak hükümetin yetkilerini güçlendirdi.